DE VIERING VAN DE CHRISMA-MIS, 
DE MISSA CHRISMATIS

 

uitleg Witte Donderdag

 
Vanaf de 6e eeuw viert de Bisschop met de overige priesters en overige gelovigen van zijn diocees de zogenaamde Chrisma-mis op Witte Donderdag. In deze mis worden de heilige Oliën (Chrisma) gewijd, die gedurende het jaar bij de viering van de verschillende Sacramenten en bij wijdingen gebruikt worden.

Chrisma wordt gebruikt bij: 

de doop (bovenop het hoofd);
het vormsel (op het voorhoofd);
Priesterwijding (in de handpalmen);
Bisschopswijding (op het hoofd).
Altaar- en de kerkwijding

Volgens de traditie wordt deze "Missa Chrismatis" op Witte Donderdag gevierd. "Wanneer echter de proesters en het gelovig volk verhinderd zijn om met de Bisschop samen te komen, kan de wijding enige dagen eerder gehouden worden, echter wel dicht in de buurt van Pasen." (Liturgisch Directorium). Zo is het in veel Bisdommen het gebruik geworden om op een andere dag in de Goede Week in de bisschopskerk deze H. Mis te vieren.

De olie

In het dagelijks gebruik had olie in het gebied rond de Middellandse Zee al lang een belangrijke plaats. Te denken valt aan brandstof ( zie Ex. 27,20), geneesmiddel (zie Lc. 10,34 en Mc. 6,13) en voor de huidverzorging vóór en ná het bad (zie Dan. 13,17).

Maar ook heeft olie de betekenis van een uitdruk van waardigheid: met olie zalven.

In het Oude Testament werden de koningen niet gekroond, maar gezalfd (bijv. Koning David). In het oosten komt deze koningszalving verder niet voor.

De verwachtte Redder van Israël, de nieuwe David en ware Hogepriester wordt daarom als "de Gezalfde" (Messias) aangeduid; zo was het ook nog steeds ten tijde van Jezus.

Jezus wordt in de Heilige Schrift 'de Gezalfde' genoemd: de Messias, de Christus.

De zalving is tevens een merkteken van de gave van de Heilige Geest (zie Katechismus van de Katholieke Kerk nr. 695).

Het gebruik van olie in de christelijke eredienst

Primair is voor christenen de heilende werking van olie belangrijk (vgl. Mc. 6,13; Jac. 5,14; 1 Kor. 12,9); het wordt innerlijk en uiterlijk gebruikt.

"Is iemand onder u ziek? Laat hij de presbyters van de gemeente roepen; zij moeten een gebed over hem uitspreken en hem met olie zalven in de naam van de Heer", heet het in de Jacobusbrief. Dat is voor de Kerk de bijbelse grondslag voor het Sacrament van de Ziekenzalving.

De doopleerlingen werden (vroeger over hun hele lichaam) met de olie van catechemunaat gezalfd, zodat ze kracht ervaren, gesterkt zijn op hun weg als toekomstige Christenen.